"I'mperfect" - Empathy / "(Nie)doskonałość" - Empatia

We need a new beauty

If we were to ask a random group of people what beauty is and what is undoubtedly beautiful, or what denies it and depicts ugliness, we should consider ourselves lucky if the answers we receive vary and go to extremes. Unfortunately, what is more probable in the times we live in are coherent beliefs and opinions sounding in unison, quoted directly from rhetoric of promotion and propaganda of wellness, fitness, fashion and beauty care. What has happened to the tendency to acquire our own taste in esthetics? Why did we get lost in the contemporary understanding of beauty?  And finally – what happened to our survival instinct and defense mechanisms that prevented us to be forced in the same bland uniform and having our personal idea of beauty formatted?

It is not difficult to get lost in the world of fundamental values and it becomes harder and harder to define phenomena that used to function in a binary system: good and evil, truth and falsity. But a paradox occurs: the contemporary beauty, earlier treated as an “intellectual luxury” or a background to truly meaningful topics, has superseded matters basic to our moral and mental existence. Under cover of care about us and our condition and health we - keen on what is visually attractive, colorful and shiny - have been lured into a world of abundant marketing and advertising, catchy slogans and – for those who are more resistant – delicate sociotechniques and subliminal messages, perhaps due to our own “deathwish”. Let’s be completely honest: we live in an era where the wrapper, not the content rules. We will accept everything for any price, as soon as we are successfully distracted by a certain tag, box or cover that we seem to trust blindly, even if confronted with rational counterarguments.

We have been deprived the role of subject a long time ago. The objectification that we have agreed to so meekly, is yet another paradox that denies the primeval and holy concept about superiority of human species. Programmed by marketing as “wrappers” we have begun to treat our bodies as artificially created canons of beauty that became manuals on how we should be and who we should love. Canons that we have fully and effortlessly accepted as if they were an old truism. Beauty cut for XXI century is nothing else than a set of ruthless norms and merciless templates described with numbers of measurements, height, years of experience. And there is no such price we would not pay to match the less and less humanitarian constraints. Fixated on the pursuit of the ideal, we often become hamsters on the spinning wheel that rush forward absently, soaked in constant guilt and feeling of defeat because of additional centimeters here and there, lack of a required curve or another wrinkle from stress, although it was not there the day before. Obsessively focused on our appearance, we strip senility from dignity and we forget to make an effort to actually go beyond the first impression in social situations. Frustrated and full of complexes, gradually more keen on boosting our self-esteem at the expense of others, we ostracize and pass strict and quick judgments not only on those that follow their narrow dead-end road out of their own choice, but also those that were not appreciated by fate and nature, or that were given a “Different/Alien/Crippled/Disabled” nametag right after birth. With a mere beck we are marginalizing those who are compelled to accommodate to the role of an outcast from the generally accepted idea of beauty. Even though we would never admit it out loud with our political correctness and veneer of sympathy, we keep on doing our thing, genetically entitled to the role of the judge, the selector, the quality investigator. And even the most unique, objectively impressive talent that should be envied, intellectual qualities, achievements that have been hard-fought for, or success that stems from pure ambition, courage in dreaming, efficiency and determination, are secondary at the very best. Today’s perception of beauty is monopolized by physical appearance and first impressions, together with the impetus of their promotion, with exaggerated self-confidence that borders narcissism. After all, pointy elbows are an integral part of our “wrapper”, so why not use them? But then, what people unfit for pushing forward should do? Or those who do not have any elbows to push with at all? They are destined to live in the shadow, deprived of the right to present their value, happiness and satisfaction with their achievements accomplished against the nature’s decree? Precisely, for they do not fit the common beauty model! How those ugly, repulsive and incomplete folk could ever claim the right to compete with those of god-like qualities?

I have recently had a conversation with a headmaster of one of the opera theatres, which I personally found rather shocking. For one of his plays in a concert version (without any costumes, acting, set design or any additional features that could distract the audience from vocal performance) he decided to hire an overweight opera singer from Peru, with “exotic looks”, as he put it himself. From what could be gathered from our chat, this was possible only because of the humble visual form of the play itself; otherwise, at the expense of a more spectacular voice, a more physically appealing singer would be employed.

And so the professional circles of models or office workers in prominent corporations taking pride in their equality and transparence expand and become contaminated with the coercion of attractiveness, sacrificing the substance and the quality of job performed. If we consider on top of it all ageing issues and this artificial cut off barriers od age, that some other self-proclaimed judge decided divide our society into young and old crowd, we will get the full perspective of discriminative approach towards duration of our stay on this planet.

 How many times have we caught ourselves thinking that after crossing the completely artificial border of 35 years, 40 tops, our confidence that we could stand a chance against today’s youth decreases. Assured about the plunge in our appeal we do not need any outward incentive to retreat to more distant rows, to the shadow, to become forgotten and non-existent.

Let’s reiterate the initial question: what did happen to the extraordinary human beauty, its uniqueness and originality? Do we still have the will to exempt from harmful or even nearly fascist in their approach “norms”, preached as the indicator of beauty? If we ponder on the extensiveness of the machine that determines our stream of consciousness and perception, a fear whether it  is too late for another esthetic revolution arises. Hasn’t the world gone too far and whilst riding the wave of human tendency to judge, it drifts towards the point of no return? What could possibly cause a revolt in our thinking scheme today?

I personally think that counting for a mass major change is a false drop. It should begin with an individual. Let’s optimistically assume that we have a handful of daredevils resistant to popularized ideologies, that would be gladly joined by those disobedient by nature, those unable to toe the line, and a small group of rebels consciously denying the oversimplified definition of beauty, then we can count them as the supporters and the lifeblood of the overwhelming shift: from thoughtless gulps of indistinguishable mash to preparing an exquisite Italian dish consisting of variety of ingredients, that has to be chewed, swallowed and digested. It is not enough to erect skyscrapers, but it is a base for solid headquarters. Don’t go making a revolution, forget a singular effective coup d’état, prepare for organic work with overwhelming effects, even on a small scale but fully in effect. Can we win against the striking disproportion of power? The slogans that hamsters in their spinning wheels strive for are freedom, happiness, self-acceptance, ability to bond (it is hard to overlook that nowadays we suffer a recession in that matter), individualism, decisiveness.

I once met a student in his twenties, a charming character always surrounded by a ring of friends with an aura of friendliness and inner warmth, a person who despite his age showed maturity in reflection, comment accuracy, but also had a great sense of humor that he used in discussions. With that he drew a lot more attention than with the fact that as a result of a genetic defect in the fetal period only one hand has formed properly, and on the left side of his shoulders hanged a stump with a flabby hand. When he told me that we have to somehow catch up later because he was now off a date with an “awesome guy ", I actually called him up later and asked him directly how he does it. Where does the strength to carry such a burden come from? Reply that I will never forget was “you know, clapping with one hand only might difficult, but sometimes two hands are two too much if you want to hide a smile".

If it becomes clear that some strive for a return to the original standards ​​of beauty, this process of change in thinking and perception will be made if everyone applies the patterns true for them only. I am sure there is a real chance that others would want to follow the same path. Today the only salvation from the race into the bottomless abyss is to see one’s own beauty and uniqueness especially in what is imperfect and distinct, that had been anonymously designated and recognized as the bearer of all forms of ugliness in this world.

This mental escape from uniformity, detecting great values in the unique "flaws", imperfections and asymmetry, leads to something that we have been deprived of in recent years in the name of increased sales: a sense of self-confidence stemming from self-acceptance. I can already hear the advocates’ counterarguments, striving for perfection with a yo-yo effect as a inherent point in the definition, that it is a mere excuse for laziness, an easy way out that whichever person would chose if it wasn’t for personal ambitions that are a model to follow. All I can provide in that case, except a hearty smile of course, is a following experiment:

In an illustrated magazine, find a picture of a face that you consider to be flawlessly beautiful. It is even better to use your own photo. Cut it in two halves along the nose line and fill the missing part with a mirror reflection of the other.

… Exactly. I am sorry. And come to think of it, it’s perfectly symmetrical, copied according to the right template.

I am afraid that the laborious way towards the ever-departing finish line that says “Perfection”, however worth respect for the determination and effort, will not ensure the same satisfaction as undisturbed and merry stroll to the neighboring land that is called “Happiness”, not giving the consent to force us into designated moulds, without “copy-and-paste” philosophy and cloned ideas.

Whether we like it or not, we have been conceived and constructed and this is what makes us human beings.  It is not a step closer to the ideals (the one who allotted them is also human just like us, just usurping the power to impose his whims on others), only our personal, unique frailties and imperfections (believe me, I know what I'm saying, I have long liked the fact that I can stand firmly and steadily on the ground, and both my feet are proud to announce their sameness and parity. The longest fingers are separated from the remaining - also symmetrically descending - three fingers).

It is time for the return of fashion of imperfection, diversity, natural beauty? After all, can humanity ever go out of fashion?

 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Potrzeba nam nowego piękna

Gdyby dziś garstce przypadkowych rozmówców zadać pytanie czym jest piękno i co dla nich jest niepodważalnie piękne, a co owemu pięknu przeczy i jest symbolem brzydoty, w najlepszym przypadku powinniśmy się czuć zadowoleni różnorodnością odpowiedzi i skrajnymi opiniami. Niestety, dożyliśmy czasów, w których o wiele bardziej prawdopodobna wydaje się spójność poglądów w tej kwestii i współbrzmiące zdania żywcem cytowane z narzędzi promocji i propagandy nurtów wellness, fitness, fashion oraz beauty care. Co się stało z naszą skłonnością do wyrabiania sobie własnej opinii w dziedzinie poczucia estetyki? Skąd to nasze nagłe zagubienie we współczesnym pojmowaniu kanonów piękna? I wreszcie gdzie się podział nasz instynkt samozachowawczy i mechanizmy obronne przed wtłaczaniem nas w jeden szynel, formatowanie rzeczy tak indywidualnej i osobistej jak estetyka, poczucie piękna. 

Podczas gdy na co dzień doprawdy trudno nie pogubić się w świecie fundamentalnych wartości i coraz ciężej zdefiniować kwestie do niedawna jeszcze tak zerojedynkowe jak dobro-zło, miłość-nienawiść, prawda-fałsz, dochodzi do pewnego paradoksu: otóż owo współczesne piękno, dawniej traktowane jako „dobro intelektualnie luksusowe”, tło do spraw prawdziwie istotnych, dziś bezpardonowo zdetronizowało zagadnienia podstawowe dla naszej moralnej i mentalnej egzystencji. I tak oto pod płaszczykiem dbania o nasz interes, naszą kondycję i zdrowie wepchnięto nas, łasych na to co wizualnie atrakcyjne, różnobarwne i błyszczące,  trochę chyba jednak na własne życzenie, w erę codzienności podszytej marketingiem i reklamą, lepem chwytliwych sloganów i – dla tych nieco bardziej opornych – wysublimowanej socjotechniki i przekazu podprogowego. Nie miejmy najmniejszych złudzeń – żyjemy w epoce opakowania, a nie zawartości. Można nam wcisnąć dziś wszystko i za każdą cenę tak długo jak odciągnie się skutecznie naszą uwagę odpowiednim papierkiem, pudełkiem, obwolutą, etc., którym zdajemy się wierzyć bezgranicznie, nawet wobec najbardziej racjonalnych argumentów i przesłanek. 

Już dawno pozbawiono nas funkcji podmiotu, a uprzedmiotowienie, na które tak potulnie się zgadzamy, to kolejny paradoks zaprzeczenia świętego od zarania dziejów mniemania o wyższości gatunku ludzkiego. Marketingowo zaprogramowani jako „opakowania” zaczęliśmy traktować nasze ciała, a kompletnie sztucznie wykreowane kanony piękna, funkcjonujące jako instrukcja jacy mamy być i kto się ma nam podobać, przyjęliśmy zupełnie naturalnie jakby były rzeczą od dawna oczywistą. Piękno na miarę XXI wieku, to nic innego jak zbiór bezlitosnych „norm” i bezwzględnych szablonów opisanych cyframi, obwodami, długością, stażem… I nie ma takiej ceny, której byśmy nie zapłacili, aby sprostać coraz mniej humanitarnym wymogom. Zaprzężeni w kierat dążenia do „ideału”, zaczynamy coraz częściej  przypominać chomiki w kołowrotkach na oślep pędzące bezmyślnie, w poczuciu ciągłej przegranej i kolosalnego poczucia winy, bo tu centymetr za dużo, tam brakuje wymaganej krągłości, a tu znowu stres przyprawił nas o kolejną zmarszczkę, choć wczoraj było jeszcze tak gładko i nieskazitelnie… Obsesyjnie skoncentrowani na swoim „zewnętrzu”, odzieramy z godności starość i zapominamy zadać sobie nawet ten trud, aby wyjść poza pierwsze, powierzchowne wrażenie w kontaktach z innymi. Sfrustrowani i zakompleksieni coraz bardziej skłonni jesteśmy kosztem innych dowartościowywać się, skazując na ostracyzm i ferując szybkie wyroki nie tylko wobec tych, co z własnego wyboru nie pędzą tą samą ścieżką wąską donikąd, ale i ludzi, dla których przeznaczenie i natura okazały się mniej szczodre, czy przewrotny los nadał im już przy urodzeniu przydomek „Inny” / „Odmienny” / „Upośledzony” / „Niepełnosprawny”. Jednym skinieniem palca odsyłamy na margines tych, którzy od razu zmuszeni są pogodzić się ze swoim odstawaniem od „normy piękna”. I nawet jeśli politycznie poprawni i fasadowo empatyczni nigdy byśmy tego otwarcie nie przyznali, głośno nigdy nie odważylibyśmy się tego wypowiedzieć, to genetycznie predysponowani do roli sędziego, selekcjonera, kontrolera „norm jakości”, w skrytości ducha czynimy swoje. I nawet najbardziej unikatowy, obiektywnie imponujący i godny pozazdroszczenia talent, walory intelektualne, dokonania okupione ciężką pracą, czy sukces mający u swego źródła ambicje, odwagę w marzeniu, determinację i skuteczność, w najlepszym razie są doceniane w drugiej, trzeciej kolejności. Dziś w postrzeganiu innych bowiem prym wiedzie wizerunek zewnętrzny, pierwsze wrażenie, a do jakiegoś stopnia i również impet w promowaniu tychże z przesadną, graniczącą z narcyzmem pewnością siebie. W końcu mocne łokcie to element naszego „opakowania”, dlaczego by ich nie wykorzystać? A co mają zrobić ludzie naturalnie niepredysponowani do rozpychania się łokciami? Co wreszcie z ludźmi, którzy łokci  nie posiadają w ogóle? Z automatu mają być skazani na życie w cieniu, pozbawieni prawa do prezentowania swojej wartości, szczęścia i radości z tego, co mimo wyroków natury udało się im w życiu zdobyć, osiągnąć? Owszem, przecież nie pasują do wzorca piękna! Jak tacy niepiękni, szpetni i niekompletni fizycznie mogliby w ogóle rościć sobie prawo do stawania w szranki z pretendującymi do miana bóstwa? 

Niedawno odbyłem wstrząsającą dla mnie rozmowę z dyrektorem jednego z europejskich teatrów operowych, który zdecydował się zatrudnić do jednego z przedstawień, tyle tylko, że w wersji koncertowej (gdzie nie ma kostiumów, dramaturgii kolejnych scen wspartej grą aktorską, scenografii i całej, rozpraszającej koncentrację na walorach wokalnych, oprawy scenicznej) śpiewaczkę operową z Peru, z nadwagą i fizjonomią dość , jak to ujął, „egzotyczną” jak na Europę. Z rozmowy tej wynikało wprost, iż tylko dzięki tej okrojonej scenicznie formie prezentacji opery, taki angaż był możliwy, w przeciwnym razie, nawet za cenę mniej spektakularnego głosu w obsadzie pojawiłaby się w o wiele bardziej oczywisty sposób atrakcyjna sopranistka. 

I tak z dnia na dzień poszerzają się kręgi zawodowe od modelek na wybiegach, po pracowników biurowych w wielkich korporacjach szczycących się równouprawnieniem i transparentnymi zasadami traktowania zatrudnianych osób, ulegają skażeniu dyktatem aparycji, nawet kosztem względów merytorycznych i docelowej jakości pracy.

Dołóżmy tutaj jeszcze kwestię starzenia się i ustalane nie wiadomo przez kogo, ale za to działające jak ostrze gilotyny, bariery akceptowalnych jako młodość i atrakcyjność progi naszych indywidualnych staży na tym świecie. Ile razy my sami łapiemy się na tym, że po przekroczeniu kompletnie sztucznej cezury lat 35, góra 40, coraz mniej wierzymy w swoje szanse w konkurencji z młodszymi od nas. Z coraz mniejszą determinacją nie tylko walczymy o swoje, ale i jesteśmy skłonni korzystać z życia. Tak wewnętrznie przekonani o spadku swojej atrakcyjności nie potrzebujemy żadnej siły zewnętrznej i sami usuwamy się do coraz odleglejszych rzędów, w cień, ku zapomnieniu i niebytowi.

Powróćmy zatem do pierwotnego pytania: co z unikalnym pięknem istot ludzkich, ich niepowtarzalnością, oryginalnością w wyglądzie? Czy jest w nas jeszcze wola uznać odstępstwa od tych, w gruncie rzeczy krzywdzących, ba – nawet i faszyzujących podejście do ludzi, „norm” propagowanych jako wyznacznik piękna? Kiedy pomyślimy o rozmiarach tej machiny, zarządzającej naszym nurtem świadomości i percepcji, zaczyna się rodzić poważna obawa i obiekcja, czy nie jest już za późno na kolejną rewolucję estetyczną? Czy aby przypadkiem świat nie pognał o parę kroków za daleko i na fali ludzkich skłonności do osądu nie dryfuje już w bezpowrotnym kierunku? Co mogłoby wywołać rewolucję w sposobie myślenia nam dziś właściwym?

Osobiście jestem zdania, że porywanie się na zjawisko masowej zmiany w mentalności to w ogóle fałszywy trop, bo należałoby zacząć od roli jednostki. Przyjmijmy zatem optymistycznie, że paru śmiałków opornych na siłą wtłaczane im ideologie, do których z chęcią dołączyliby Ci z natury niepokorni i niezdolni do równania w szeregu, a także garstkę niewielką sprzeciwiających się świadomie i z wyboru uproszczonej do granic możliwości definicji piękna, jako zwolenników możemy uznać za fundament tej kolosalnej zmiany w myśleniu: od bezrefleksyjnego łykania papki, po przygotowanie wykwintnego, wieloskładnikowego dania, które jeszcze trzeba pogryźć i strawić. To wciąż za mało na drapacze chmur, ale już podstawa do wybudowania solidnego budynku na centrum dowodzenia. Nie idźmy od razu robić rewolucję, zapomnijmy o jednorazowym skutecznym przewrocie, tylko szykujmy organiczną pracę z imponującymi efektami., choćby i w skali jednostkowej, ale w pełni skuteczną. Czym wygramy wobec tak rażącej nierównowagi sił i proporcji? Hasłami, za którymi chomiki pędzące w swoich kołowrotkach tęsknią najbardziej: wolnością, szczęściem, samoakceptacją, umiejętnością wchodzenia w głębsze relacje z ludźmi (nie sposób nie zauważyć, że w tej dziedzinie obecnie panuje klęska głodu i światowy kryzys), indywidualizmie, umiejętności podejmowania świadomych decyzji i wyborów. 

Spotkałem kiedyś dwudziestoparoletniego studenta, uroczą postać zawsze otoczoną wianuszkiem przyjaciół, emanującego wprost aurą życzliwości, ciepła, osobę, która mimo swojego wieku dojrzałością refleksji, celnością komentarzy, ale i poczuciem humoru i klasą z jaką dyskutował z innymi zwracał na siebie o wiele większą uwagę, niż faktem, że w efekcie wady genetycznej w okresie płodowym ukształtowała mu się prawidłowo tylko jedna ręka, a po lewej stronie z barku wyrastał mu szczątkowy zaledwie kikut z namiastką wiotkiej dłoni. Kiedy powiedział mi: „że musimy się zdzwonić jakoś później bo teraz pędzi bo ma randkę z „super chłopakiem”, faktycznie zadzwoniłem do niego wieczorem i zapytałem go wprost jak on to robi? Skąd w nim tyle siły, by dźwigać tak spory bagaż? Odpowiedzi nie zapomnę nigdy: „Wiesz, jedną dłonią może i trudno jest klaskać, ale czasem dwie dłonie to o dwie za dużo w zasłanianiu uśmiechu.”

Jeżeli tylko stanie się jasne, że ci złaknieni powrotu do dawnych walorów piękna, ten proces zmiany w myśleniu, postrzeganiu poczynili w postaci zastosowania po prostu tych te samych wzorców piękna prawdziwego wobec siebie i innych to wg mnie istnieje realna szansa, że inni zechcą podążyć tą samą ścieżką. Dziś już jedyny ratunek przed tą gonitwą na oślep w przepaść bezdennie pustą to dostrzec swoje piękno, unikalność, szczególnie w tym co niedoskonałe, różne od większości, nie wiadomo kiedy osądzone i uznane jako winne wszelkim przejawom brzydoty tego świata. Ta mentalna ucieczka od uniformizacji, doszukiwanie się wartości największej w swoich niepowtarzalnych „skazach”, „nierównościach”, asymetrii, prowadzi do czegoś, z czego nas zwyczajnie w imię nakręcenia wyników sprzedaży tak skutecznie okradziono w ostatnich latach: poczucia pewności siebie wynikającej z samoakceptacji.  Już słyszę kontrargumenty orędowników dążenia do perfekcji z efektem jojo siłą rzeczy wpisanym w definicję, że to zwyczajne usprawiedliwianie życiowego lenistwa, łatwizna, na którą poszedłby każdy, gdyby nie osobiste ambicje niektórych, stanowiących wzór do naśladowania. Mam dla nich wszystkich, poza serdecznym uśmiechem oczywiście, w odpowiedzi eksperyment do wykonania:

Wyszukaj w magazynie ilustrowanym zdjęcie twarzy według Ciebie idealnie pięknej (jeszcze lepiej wykorzystać własne zdjęcie), wzdłuż linii nosa przetnijcie zdjęcie na pół i brakującą część uzupełnijcie lustrzanym odbiciem oryginalnej, pozostawionej uprzednio połowy. Efekt? …… Ano właśnie, przykro mi! I tylko pomyśleć, że przecież idealnie symetryczne, perfekcyjnie skopiowane według przyjętego wzorca. 

Obawiam się, że mozolna droga w kieracie ku wciąż oddalającej się linii mety z napisem „Doskonałość”, jakkolwiek godna poszanowania za determinację i wykazany wysiłek, nigdy nie da docelowo takiej nagrody i satysfakcji jak swobodny, radosny i wolny od dawania zgody na wtłaczanie nas w jedną formę do odlewów, filozofii „copy-paste”, klonowania, spacer ku wcale nie tak odległej krainy zwanej „szczęściem”.

Tak bowiem, czy nam się to podoba, czy nie, już zostaliśmy pomyślani i skonstruowani, że to co nas czyni ludźmi, to nie stopień zbliżenia się do ideałów (ten, kto je wyznaczył jest też człowiekiem jak i my, tylko uzurpuje sobie prawo do narzucania innym swojego „widzimisię”), tylko nasze osobiste, niepowtarzalne ułomności i imperfekcje (wierzcie, wiem co mówię, sam już dawno polubiłem to, że mogę stać twardo i stabilnie na ziemi mimo, że u moich obu stóp z dumą ogłaszają swoją równość i parzystość najdłuższe palce odgrodzone od pozostałej – również bynajmniej nie symetrycznie malejącej - trójki palców).

Czas już na powrót mody na niedoskonałość, różnorodność, naturalne piękno, bo w końcu czy człowieczeństwo może kiedykolwiek wyjść z mody? 

Design, Graphic Design, Pictures: KropkiKreski
Fashion Consultation, Sewing: Paweł Androsiuk
Models: Ola Kawałko, Lander De Wandel, Łukasz Pycior

Text:  Marek Kubiak
Translation: Zuzanna Gil